بحث تجدد در تاریخ سیاسی ایران از چند جهت قابل پژوهش است: تطور در مفهوم­شناسی تجدد و نسبت آن با مدرنیسم و مدرنیزاسیون، تأثیری­ که تجدد و مفاهیم هم خانوادة آن در سیر تحولات­سیاسی ایران بخصوص­درنهضت مشروطه به بعد داشته و دو مفهوم تجدد ملی و تجدد ظلی و جریان­شناسی برآمده از آن در تاریخ ایران. با این تمهیدات، بحث تجدد و سیر تاریخی آن، تقریباً با تمامی مفاهیم مهم فرهنگی، سیاسی و اجتماعی جامعة ایران مر...

شیخ‌حیدر صفوی در اقدامی مبتکرانه، تاج قزلباش را به‌عنوان پرچم و نشانه طریقت صفوی رواج داد و پس‌ از آن پیروان این طریقت، با نام قزلباش شناخته شدند. انتساب تاج به امام علی و وجود دوازده ترک، آن را به نشانه تشیع تبدیل کرد. به ‌مرور زمان، تغییراتی در ساختار تاج ایجاد و بر تزیینات آن افزوده شد. پادشاهان صفوی تاج را با جقه بر سر می‌گذاشتند. قزلباش‌ها سعی کردند استفاده از تاج را انحصاری کنند، اما به ‌...

رساله حاضر با عنوان بررسی نقش مقام خلفایی در شکل‎ ‎گیری حکومت صفوی و‎ ‎سیر آن ‏تا دوره شاه عباس اول، تلاشی است جهت کنکاش در علل و عوامل بنیادین ظهور صفویه، ‏حکومتی که توانست پس از‎ ‎نه قرن هویت ملی و مرکزیت سیاسی را برای ایران به ارمغان آورد. از‎ ‎آنجا که حکومت صفویه برخاسته از طریقت وجریان تصوف بود، نقش مقام خلفایی به عنوان یکی ‏از ارکان پویایی و پیشرفت طریقت صفویه حائز اهمیت بسزایی است. در ای...

دولت صفوی در سده ی دهم هجری با کمک ایلات ترک قزلباش به قدرت رسید و به همین حیث این ایلات از همان آغاز در مصدر امر قرار گرفتند از جمله این ایلات، ایل افشار بود و بالطبع این ایل نیز در تحولات این حکومت نقش آفرین بوده است، این پژوهش در تلاش برآمد تا به بررسی نقش افشارها در تحولات سیاسی ونظامی حکومت صفوی بپردازد.

یکی از عوامل اصلی در روی کار آمدن صفویه ، که در استقرار قدرت صفوی نقش عمده ای ایفا نمودند ، قزلباش ها بودند. در حقیقت طوایف مختلف قزلباش ، بیشتر در پی حمله ی مغول به ایران کوچانده شده بودند. با سقوط ایلخانان (735ق.) و خلأ قدرت ناشی از آن ، فضای مناسبی برای طوایف مختلف ترک در آناتولی حاصل شد. از جمله این که بسیاری از طوایف قزلباش با مهاجرت به سمت مرزهای شرقی آناتولی، یعنی غرب و شمال غرب ایران ، ...

یکی از مباحث مهم وکلیدی در تاریخ عصر صفوی ،بررسی وضعیت ومناسبات تصوف وتشیع است.چون تاریخنگاری این عصر بیشترین تاکید وتوجه را به این مساله اختصاص داده که صفویان را حکومتی شیعی ودارای منشا وخواستگاه صوفیانه معرفی نماید،بنابراین ضروری است تا این ادعا در بوته ی آزمایش مورد دقت قرار گیرد. محققین معاصر بیشترین تلاش خود را بر این امر مصروف کرده اند که با طرح مباحث صرفا نظری وچشم پوشی از واقعیات تاریخ...

بار روی کار آمدن حکومت صفویان در ایران فصل تازه ای در تحولات اجتماعی ایران آغاز شد که در آن مذهب بسیاری از ایرانیان دگر گونه شد . شاه اسماعیل صفوی ، موسس سلسله صفوی ، با پی افکندن این سلسله ، برای همیشه در تاریخ ایران ماندگار شد .اما از تشکیل این سلسله جالبتر نحوه تعامل میان ایلاتی که به پشتیبانی از خاندان صفوی بر خاستند و قزلباش نامیده می شدند ، می باشد. ارتباط عاطفی که میان سران خاندان صفوی...

صفوی شیوع داشته است. به کارگیری اصطلاح «قزلباش» توسط مورخان پس از شاه اسماعیل برای دهه های نخستین عصر صفوی، باعث به کار نبردن مفاهیم و اصطلاحات در غیر زمان تاریخی آن ها، لازمۀ روایتگری تاریخی است. برخی از مورخان و محققان، آگاهانه یا ناآگاهانه، با به کارگیری برخی از اصطلاحات و القاب در بستر زمانی غیر واقع آن ها، به تحریف امر واقع در تاریخ می پردازند. این پدیده در بین مورخان و محققان تاریخ ایران ...

قزلباش‌ها از مهم‌ترین عوامل قدرت در دوره صفوی بوده‌اند که نزدیک به یک‌ قرن، مهم‌ترین مناصب نظامی و سیاسی ایران را دراختیار داشتند. آن‌ها نقش اصلی را در به‌‌قدرت رسیدن صفویان ایفا کردند. هم‌زمان با قدرت قزلباش‌ها، تصویرسازی شاهنامه طهماسبی به‌دستور شاه‌اسماعیل‌اول (905-930/1499-1523) آغاز شد و در زمان سلطنت شاه‌طهماسب‌اول (930-984/1523-1576) پایان پذیرفت و قزلباشان که مشخصه اصلی آن‌ها، کلاه‌های ...

حکومت صفوی(1135-907) یکی ازحکومتهای ایرانی است ،که تاثیرماندگاری را ازخودبرجای گذاشت.این حکومت دارای ساختار سلطانی بودکه باتکیه برقبایل قزلباش شکل گرفت،یکی ازمسائلی که دولت صفوی درتاریخ دویست بیست هشت ساله خود با آن مواجه بوده است. مسئله بحران جانشینی پادشاهان صفوی است، بحران جانشینی به مجموعه حوادثی که پس ازمرگ پادشاه برسرتصاحب تاج وتخت اتفاق می افتادگفته میشود.از آنجا که درجامعه ایرانی پادشاه...